Tekeningen van de zuidelijke Veluwezoom van de Oosterbeekse kunstenares Maria Vos (1824–1906). Door tijdgenoten werd zij omschreven als klein van postuur, blond, kordaat, pittig en temperamentvol. Na een opleiding als kunstenares bij Petrus Kiers in Amsterdam, vestigde zij zich samen met Adriana Johanna Haanen, gespecialiseerd in bloemstilllevens, in Oosterbeek. Maria Vos maakte veel tekeningen en schetsen van landschappen met gebouwen. Haar werk is gebaseerd op de realiteit en heeft tegelijkertijd een grote verbeeldingskracht.

Maria Vos werd geboren in 1824 te Amsterdam. Haar vader liet haar, vrij ongebruikelijk in die tijd, leren op de ‘Stads Fransche Kostschool voor jonge juffrouwen’. Hier kreeg ze onderwijs in ‘alles wat tot een deftige educatie behoort, alsmede wat derzelve tot alleszins bekwame en geschikte huishoudsters vormen kan’. De kostschool had een tekentraditie die Maria Vos moet hebben aangesproken. Omstreeks 1841 leerde ze haar toekomstige leermeester Petrus Kiers kennen en via hem Adriana Haanen, een kunstenares waarmee ze intens bevriend zou raken. Op 20-jarige leeftijd zond Maria werk in voor een tentoonstelling van ‘levende meesters’ te Amsterdam. Haar werk zou daarna regelmatig op tentoonstellingen verschijnen.

In 1853 verhuisde Maria Vos naar Oosterbeek, waar ze een woning in het Zweiersdal huurde. Ze kwam daarmee terecht in een streek die toen al heel populair was bij kunstschilders. Maria Vos raakte goed bevriend met de schildersfamilie Bilders en met tal van andere kunstenaars van het Gelderse Barbizon zoals de Amsterdamse bankier/kunstenaar Christiaan Pieter van Eeghen (1816-1889), wiens kinderen zij tekenles gaf. In 1859 maakte Maria haar ‘Album van Oosterbeek met veertien tekeningen’, die nu voor een deel in de collectie van het Historisch Museum Arnhem berusten dankzij een schenking in 1959 van C.P. van Eeghen.

Adriana Haanen vestigde zich in 1862 ook in Oosterbeek. Acht jaar later lieten Maria en Adriana hun fraaie ‘Villa Grada’ bouwen. Een decennium later was de tijd van het Gelders Barbizon voorbij. Vele kunstschilders vertrokken uit Oosterbeek. Maria bleef en maakte talloze gezichten en vergezichten van het landschap in en rond Oosterbeek. Wie nu haar artistieke nalatenschap bekijkt, ziet vooral de liefde voor het landschap waar ze woonde: de bruin en grijs gewassen tekeningen met de vergezichten vanaf de heuvels, de rustieke plekjes in de bossen en het dal, de beelden van halfvervallen boerenschuren, interieurs van oude hoeven en vredige erven. Het is de verstilde wereld van Maria Vos.