Kunstmakelaardij Metzemaekers
Op deze pagina vindt u een overzicht van kunstenaars waarvan u op deze site meer informatie kunt vinden.

Nanninga, Jaap [3 ]

Winschoten, 19 november 1904 - Den Haag, 6 januari 1962

Biografie: Jaap Nanninga

Van jongs af aan voelde Jaap Nanninga zich aangetrokken tot schilderen en tekenen. Hij werkte aanvankelijk als reclame ontwerper, maar pas op latere leeftijd begon hij als kunstenaar. Na reizen door Duitsland en Polen vestigde Nanninga zich in 1938 in Den Haag. Hij had in Groningen les gevolgd bij Hendrik Werkman en Jan Wiegers en na de oorlog in Parijs ook bij Geer van Velde, die hem stimuleerde tot het abstracte schilderen; onder invloed van het kubisme en de abstracte kunststromingen in Frankrijk ging hij vanaf circa 1949 abstract schilderen.De mensen van de jonge CoBrA groep nodigden hem uit zich aan te sluiten bij hun beweging, maar bewust hield hij daar afstand van. Nanninga was een uitgesproken colorist die zocht naar een heel individualistische en poëtische beeldtaal. Oosterse mystiek en 'primitieve culturen' gaven hem inspiratie. Vanaf 1955 was hij aangesloten bij de 'Liga Nieuw Beelden'. Zijn abstracte werk bezit een stevige vormtaal met een wonderlijk subtiele en zachte uitstraling. In januari 1962 verongelukte Nanninga, na een bezoek aan café De Posthoorn in Den Haag. Zijn werk wordt gerekend tot de kunststroming de Nieuwe Haagse School.

Biografie
1904 Geboren te Winschoten op 19 november als oudste in een gezin van 10 kinderen. Vader was postbode en van 1936 tot 1947 suppoost in het Rijksmuseum te Amsterdam. Al vroeg tekende en musiceerde Jaap graag.
1928 Woont een half jaar in Amsterdam, als schilder op een atelier van lampekappen. Daarna gaat hij in Groningen wonen.
1929 Huwt op 16 maart Afke Ferwerda. In 1929, 1930 en 1931 worden drie dochters geboren. Om in het onderhoud van het gezin te voorzien heeft hij diverse baantjes, o.a. als reclame-schilder en tekenaar in etalages van sigarenwinkels van Theodorus Niemeijer, in wiens opdracht hij ook uithangborden vervaardigt. De juist begonnen economische crisis heeft ook hier zijn invloed.
1930 - 1933 Studie aan de Vrije Academie te Groningen.
1936 Het huwelijk met Afke Ferwerda wordt ontbonden. Jaap koopt een primitieve woonwagen waarmee hij tot 1938 een zwervend bestaan leidt, o.a. naar Duitsland en Polen. In Polen leert hij Maria Lange kennen.
1938 Verhuizing naar Den Haag, aanvankelijk nog in de woonwagen, daarna op verschillende adressen.
1939 Laat zich inschrijven bij de Haagse Academie voor beeldende kunsten. Volgt tot 1944 de dagcursus tekenen en schilderen; in 1940 tevens de avondcursus modelklas. Volgens zijn medestudent Herman Berserik behoort Nanninga echter niet tot de regelmatige en vaste leerlingen.
In deze periode ook privé-lessen van Lydia Duif.
1940 Vanaf mei 1940 woning in de Pieterstraat te 's-Gravenhage.
In juni huwelijk met Maria Lange.

1942 In of kort na 1942 logeert Jaap enige tijd bij vrienden in Brabant: Heeze en Helvoirt. Hij schildert dan ook in Boxtel.
1943 Het echtpaar Nanninga leeft met elkaar op gespannen voet. In de winter 1943 -1944 verlaat Jaap de woning en vestigt zich in Daendelsstraat 43, de vroegere kantine van de Academie. Ook andere schilders wonen daar, o.a. Paul Citroen, Willem en Theo Bouthoorn, Gerard Lutz, Hans Kroesen, Johfra, Lou Pennock.
1944 In februari wordt het huwelijk met Maria Lange ontbonden.
1945 Bombardement op Den Haag. Nanninga vlucht naar Bodegraven, later naar Woerden.
1946 Eerste solo-tentoonstelling in Kunstzaal Les Beaux Arts, Den Haag.
Door de vriendschap met Baron S. van Wijngaarden, burgemeester van Wassenaar, kan hij enige tijd wonen in diens buitenhuis bij Cagnes-sur-Mer. Hij blijft er niet lang en betrekt al spoedig een eigen studio aan de Rivièra. Hier komt hij in contact met het werk van Chagall, Braque, Rouault, Van Gogh e.a.
1947 Eind 1946 en gedurende 1947 enige malen in Parijs, waar hij hospiteert aan de Académie Libre, ook wel de Académie de la Grande Chaumière genoemd.
1948 Eigen atelier op het Landgoed Clingendael te Wassenaar. Op 1 oktober huwt hij met Victorine de Serière, die hij twee jaar eerder had leren kennen. Uit dit huwelijk worden een zoon en een dochter geboren. Deze nieuwe fase in zijn leven inspireert hem. Hij kan zich beter concentreren en gaat een eigen weg volgen.
1948 Op 16 juli wordt de "Experimentele Groep" opgericht. Rooskens en Appel bezoeken Nanninga op zijn atelier, maar tot aansluiting bij de groep komt het niet. Wellicht was hij in verhouding tot de andere leden al te oud ?
1951 Huwelijk met Victorine wordt ontbonden.
1953 Mia van der Eerden wordt zijn nieuwe partner.
1957 In september ondergaat Jaap een zware operatie. De toenmalige directeur van het Amsterdamse Stedelijk Museum, Jhr. Sandberg, bezoekt hem in het ziekenhuis. Hij krijgt de sleutels van Jaap's atelier mee, en wordt dan getroffen door de hoge kwaliteit van de schilderijen. Het directe resultaat wordt een grote solo-tentoonstelling in het Haags Gemeentemuseum 1957-1958. Beide musea kopen werken van hem aan.
1958 Na deze exposities begint zijn naam ook internationaal door te breken. Hij wordt uitgenodigd om met 19 werken deel te nemen aan de Biënnale te Venetië. Zelf gaat hij ook naar Venetië.
1959 Deelname aan de 5e Biënnale van Sao Paolo met 15 schilderijen, samen met 16 werken van Appel en 17 werken van Corneille. In de zomer is hij enkele weken in Murs in Zuid-Frankrijk. Aangemoedigd door de toenemende internationale waardering breekt er in de volgende jaren een zeer produktieve periode aan. Maar er zijn ook perioden met hevige inzinkingen en twijfels aan zijn werk.
1962 Op 2 januari zegt hij: "Ik ben kapot, ik kan niets meer, het is afgelopen met mijn schilderen en ik begin er niet meer aan". Op 6 januari bezoekt hij een tentoonstelling over Slauerhoff in het Letterkundig museum. Daarna brengt hij nog een bezoek aan "De Posthoorn". Op weg naar huis verongelukt hij na een botsing met de tram.

Literatuur:
G. Lampe 'Jaap Nanninga' (Rotterdam 1962)
Eric Slagter 'Jaap Nanninga' (Openbaar Kunstbezit 1987)

Openbare Collecties
Haags Gemeentemuseum
Frans Halsmuseum Haarlem
Van Abbe-museum Eindhoven
Stedelijk Museum Amsterdam
Stedelijk Museum Schiedam
Museum Boijmans van Beuningen Rotterdam

Vele tentoonstellingen o.a. in Haags Gemeentemuseum, Museum Boijmans van Beuningen, Stedelijk Museum Amsterdam, Stedelijk Museum Schiedam, Van Abbe-museum Eindhoven, Groninger Museum, Gemeentemuseum Arnhem.

Lees verder
Werken in het archief (83)
Signatuur

 

Iedere donderdag en vrijdag geopend van 13.00 tot 17.00 uur
Andere dagen na afspraak